Το Κινεζικό Σύνταγμα του 1982, όταν ψηφίστηκε, αντανακλούσε σε μεγάλο βαθμό τη διαμορφωμένη κοινωνικο-πολιτική πραγματικότητα και παράλληλα τις κατευθύνσεις κοινωνικο-οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης που χαράσσονταν από την κρατική ηγεσία. Η μελέτη του βοηθά στην εξαγωγή συμπερασμάτων για την περίοδο. Ομαλοποίησε την πολιτική κατάσταση στη χώρα μετά την υπέρβαση της ‘πολιτιστικής επανάστασης’ αλλά δεν έδωσε την αναγκαία ώθηση στην επαναστατική δημοκρατία, δεν αποκατέστησε τις λαϊκές ελευθερίες. Παρουσίαζε πολλές αναλογίες με το Σοβιετικό Σύνταγμα του 1977, τόσο από την άποψη της μορφής όσο και από την άποψη της κοινωνικο-ταξικής του ουσίας. Δεν μπορούσε να αναζωογονήσει τις σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής και τη λαϊκή εξουσία. Ήταν ένα Σύνταγμα που αντανακλούσε και αναπαρήγαγε τη γραφειοκρατική στρέβλωση του σοσιαλιστικού κράτους. Δεν αποτελούσε συνειδητό βήμα προς τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής αλλά όσο οι σοσιαλιστικές σχέσεις νοθεύονταν από το βαθμιαίο γραφειοκρατικό εκφυλισμό, τόσο άνοιγε αντικειμενικά ο δρόμος για την καπιταλιστική παλινόρθωση που ακολούθησε. Το Σύνταγμα του 1982 ισχύει ουσιαστικά μέχρι σήμερα αλλά με πολύ ουσιαστικές αλλαγές οι οποίες επήλθαν με τις αναθεωρητικές διαδικασίες του 1988, του 1993, του 1999 και του 2004. Οι αλλαγές αυτές, ιδίως εκείνες του 1993 και εντεύθεν, μετέβαλαν τις διατάξεις αφορούν στην οικονομία προς τη λογική της οικονομίας της αγοράς.
Κατεβάστε το άρθρο σε μορφή pdf
* Ο Δημήτρης Καλτσώνης είναι αν. καθηγητής θεωρίας κράτους και δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.