Η επιστημονική μέθοδος που χαρακτηρίζει το Κεφάλαιο του Καρλ Μαρξ ως γνωσιακό εγχείρημα πρέπει να αναζητηθεί στο ίδιο το έργο και συγκεκριμένα στη θεωρητική στρατηγική με την οποία το έργο αυτό συγκροτεί και πραγματεύεται ως επιστημονικό του αντικείμενο τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Σκιαγραφώντας, στο πλαίσιο αυτής της ερευνητικής προσέγγισης, το εννοιολογικό σύστημα που οικοδομεί ο Μαρξ για να εξιχνιάσει τον γρίφο της υπεραξίας, επιχειρώ συνάμα να ανασυγκροτήσω τις αρχές της μεθοδολογικής πειθαρχίας που κομίζει το Κεφάλαιο και επί τη βάσει της να δοκιμάσω μια περαιτέρω επεξεργασία της μαρξικής λύσης στο πρόβλημα της υπεραξίας. Διερευνώ, τέλος, αν η μεθοδολογική στρατηγική που ακολουθεί ο Μαρξ στο Κεφάλαιο συμφωνεί με τις προγενέστερες διακηρύξεις του (στα Grundrisse) για την ορθή επιστημονική μέθοδο. Διαφωτιστική μπορεί να αποδειχθεί εδώ η αντιπαραβολή των μεθοδολογικών διεργασιών και των συναφών γνωσιολογικών προϋποθέσεων που κατέστησαν δυνατή την ανάδυση της φυσικής επιστήμης κατά την επιστημονική επανάσταση.
Το παρόν κείμενο φιλοδοξεί να συνδυάσει αρμονικά μια κατά το δυνατό προσήκουσα στο ‘πνεύμα’ και μαζί πιστή στο ‘γράμμα’ ερμηνεία της μελέτης του Μαρξ. Για το σκοπό αυτό, εδράζεται σχεδόν αποκλειστικά στο μαρξικό Μαρξ, μολονότι δεν αξιώνει ότι έτσι είναι δυνατή μια ερμηνεία ανεπηρέαστη και αμόλυντη από τις μέχρι τώρα μαρξιστικές αναγνώσεις του.
Κατεβάστε το άρθρο σε μορφή pdf
* Ο Κώστας Στεργιόπουλος είναι Δρ φιλοσοφίας της επιστήμης. Διδάσκει φυσικές επιστήμες στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ιστορία και φιλοσοφία επιστημών στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.