Το 1972 οι αρχαιολόγοι Βαγγέλης και Όλγα Κακαβογιάννη αποκάλυψαν ένα ζευγάρι αρχαϊκών επιτύμβιων αγαλμάτων, έναν κούρο και μια κόρη (τη «Φρασίκλεια»). Η ανακάλυψη οδήγησε στη διαπίστωση ότι οι αρχαϊκοί αττικοί επιτύμβιοι κούροι είχαν «ενταφιαστεί» συνειδητά τα αρχαία χρόνια, γεγονός στο οποίο οφείλεται η εξαιρετική διατήρησή τους έως τις μέρες μας. Στο παρόν άρθρο διατυπώνεται μια ερμηνεία διαφορετική από αυτήν που είναι αποδεκτή σήμερα από την επιστημονική κοινότητα, και επιβεβαιώνεται αρχαιολογικά ένα σημαντικό διαχρονικό φαινόμενο σχετικό με τις επαναστατικές μεταρρυθμιστικές κοινωνικές αλλαγές. Συζητιέται, επίσης, το παρόμοιο φαινόμενο καλής διατήρησης των αρχαϊκών επιτύμβιων αγαλμάτων σε άλλους τόπους εκτός της Αττικής (πιθανότατα, επίσης, λόγω συνειδητού «ενταφιασμού») και διατυπώνεται η υπόθεση ότι και εκεί συνέβησαν παρόμοια κοινωνικο-πολιτικά φαινόμενα. Στο πρώτο τμήμα του άρθρου, περιγράφεται και καταδικάζεται το εγκληματικό φαινόμενο της αρχαιοκαπηλίας, η οποία για πολλές δεκαετίες εμπόδιζε τη δυνατότητα συναγωγής ιστορικών συμπερασμάτων γιατί, εκτός από την επιστημονική ανασκαφή του Βαγγέλη και της Όλγας, όλα τα άλλα μεγάλα επιτύμβια αγάλματα της Αττικής έφτασαν στα μουσεία του κόσμου ως προϊόντα αρχαιοκαπηλίας.
* Ο Άρης Τσαραβόπουλος είναι αρχαιολόγος.