Σκέψεις για την ιστοριογραφία της ρωσικής επανάστασης: από την κοινωνική στη νέα πολιτική ιστορία.

Περίληψη

Η ιστοριογραφία της ρωσικής επανάστασης τις τελευταίες δεκαετίες έχει ακολουθήσει τις γενικότερες ιστοριογραφικές τάσεις. Η παλιά πολιτική ιστορία γονιμοποιήθηκε από την κοινωνική ιστορία από τη δεκαετία του ’60 και πέρασε μετέπειτα από τον αστερισμό του μεταμοντερνισμού, για να καταλήξει σε μια νέα σύνθεση πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας, γνωστή ως «νέα πολιτική ιστορία». Το παρόν άρθρο σκιαγραφεί αυτήν την πορεία κάνοντας έναν απολογισμό των σκέψεων και προτάσεων που εξέθεσε ο Eric Hobsbawm, αλλά και άλλοι ιστορικοί, είκοσι με εικοσιπέντε χρόνια πριν, την επαύριο της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης. Αξιολογεί τα αποτελέσματα των ιστοριογραφικών τάσεων, τόσο σε επίπεδο ερωτημάτων και ερμηνευτικών σχημάτων όσο και σε επίπεδο μεθοδολογίας, την ίδια περίοδο και θέτει προβληματισμούς για το ζήτημα της πραγματολογικής τεκμηρίωσης σε σχέση με μια «ιστορία των ιδεών». Εξετάζονται σύντομα οι απόψεις των αναθεωρητών ιστορικών για τη σημασία της επανάστασης γενικά ως ιστορικού γεγονότος και ειδικά της ρωσικής επανάστασης και επιχειρείται μια ενδεικτική απάντηση στο επίμαχο ζήτημα της βίας. Προτείνεται, τέλος, η εξέταση της αμέσως επόμενης περιόδου, της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, ως συνέχειας της επανάστασης, με τα γόνιμα εργαλεία της κοινωνικής ιστορίας αντί των ιδεολογικών κρίσεων που κληροδοτεί στην ιστορία ιδεών και προσώπων το ευρύτερο ιστορικό-πολιτικό πλαίσιο.

Κατεβάστε το άρθρο σε μορφή pdf 

* Ιστορικός, Πανεπιστήμιο Κρήτης.