Η σύντομη αυτή μελέτη, δομημένη σε τέσσερα μέρη, ασχολείται με τον Λένιν ως θεωρητικό του κράτους και της επανάστασης. Συναντώντας τον Λένιν στη Ζυρίχη και στην Πετρούπολη την κρίσιμη περίοδο 1916-1918, αυτό το άρθρο εστιάζει στην αποτυχία του επαναστάτη διανοητή να συνθέσει δύο θεμελιωδώς ασύμβατα υποδείγματα: το πολιτικό υπόδειγμα μιας προλεταριακής δημοκρατίας, εμπνευσμένης από την Παρισινή Κομμούνα και τα ρωσικά σοβιέτ του 1905 και του 1917, και το ταιυλορικό υπόδειγμα οργάνωσης της παραγωγής και των εργασιακών σχέσεων. Καταλήγοντας, αυτή η ανάλυση επισημαίνει ότι, παρά την τραγική κατάληξη του επαναστατικού εγχειρήματος των μπολσεβίκων, η θεωρία του Λένιν για το κράτος και την επανάσταση όχι μόνον δεν είναι παρωχημένη, αλλά μπορεί ακόμη να συνεισφέρει πολλά στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης αντικαπιταλιστικής εναλλακτικής, εφόσον αντιμετωπίζεται κριτικά και όχι δογματικά.
This short study, structured in four parts, deals with Lenin as a theorist of state and revolution. Meeting Lenin in Zurich and Petrograd during the critical years 1916-1918, I focus on the revolutionary thinker’s failure to combine two fundamentally incompatible models: the political model of proletarian democracy, inspired by the 1871 Paris Commune and the 1905/1917 soviets, and the Taylorist organizational model of production and labor relations. Finally, my analysis points out that, despite the tragic end of the Bolsheviks’ revolutionary attempt, Lenin’s theory of state and revolution, far from being outdated –treated critically and not dogmatically– can still contribute considerably to a contemporary anti-capitalist alternative.
* Ο Αλέξανδρος Χρύσης είναι Καθηγητής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου.